化学·生活·社会
|
点击化学和生物正交化学* ——2022年诺贝尔化学奖简介
任祥祝, 张科**
中国科学院化学研究所高分子物理与化学实验室 北京 100190
Click Chemistry and Bioorthogonal Chemistry: Introduction to Nobel Prize in Chemistry in 2022
REN Xiang-Zhu, ZHANG Ke**
Laboratory of Polymer Physics and Chemistry, Institute of Chemistry, Chinese Academy of Sciences, Beijing 100190, China
摘要: 2001年,卡尔·巴里·夏普利斯(K. Barry Sharpless)明确定义了点击化学的基本概念。2002年,卡尔·巴里·夏普利斯和摩顿·梅尔达尔(Morten Meldal)分别独立发现了点击化学中具有里程碑意义的铜催化叠氮炔环加成(CuAAC)反应,奠定了点击化学的发展基础。卡罗琳·贝尔托西(Carolyn R. Bertozzi)创造了生物正交化学的基本概念,并于2004年发现了经典的张力驱动叠氮炔环加成(SPAAC)生物正交反应,实现了对活细胞表面聚糖的成功标记,奠定了生物正交化学的发展基础。基于上述3位科学家在点击化学和生物正交化学领域的杰出贡献,他们分享了2022年诺贝尔化学奖。
关键词: 点击化学 ,
生物正交化学 ,
诺贝尔化学奖
基金资助: *国家自然科学基金(22071255,21871273)
通讯作者:
** E-mail:kzhang@iccas.ac.cn
引用本文:
任祥祝, 张科. 点击化学和生物正交化学* ——2022年诺贝尔化学奖简介[J]. 化学教育(中英文), 2023, 44(13): 1-3
[1]
Hartmuch C Kolb, M G Finn, K Barry Sharpless. Angew. Chem. Int. Ed., 2001, 40:2004-2021
[2]
Vsevolod V Rostovtsev, Luke G Green, Valery V Fokin, et al. Angew. Chem. Int. Ed., 2002, 41:2596-2599
[3]
Christian W Tornoe, Caspar Christensen, Morten Meldal. J. Org. Chem., 2002, 67:3057-3064
[4]
Jeremiah A Johnson, M G Finn, Jeffrey T Koberstein, et al. Macromol. Rapid Commun., 2008, 29:1052-1072
[5]
Jean-François Lutz, Zoya Zarafshani. Adv. Drug. Deliv. Rev., 2008, 60:958-970
[6]
Kevin D Hanni, David A Leigh. Chem. Soc. Rev., 2010, 39:1240-1251
[7]
Jason E Hein, Valery V Fokin. Chem. Soc. Rev., 2010, 39:1302-1315
[8]
Estela Haldón, Nicasio M Carmen, Pedro J Perez. Org. Biomol. Chem., 2015, 13:9528
[9]
C Remzi Becer, Richard Hoogenboom, Ulrich S. Angew. Chem. Int. Ed., 2009, 48:4900-4908
[10]
Charles E Hoyle, Christopher N Bowman. Angew. Chem. Int. Ed., 2010, 49:1540-1573
[11]
Mehmet Atilla Tasdelen. Polym. Chem., 2011, 2:2133
[12]
Kristian Kempe, Andreas Krieg, C Remzi Becer, et al. Chem. Soc. Rev., 2012, 41:176-191
[13]
Mehmet Atilla Tasdelen, Yusuf Yagci. Angew. Chem. Int. Ed., 2013, 52:5930-5938
[14]
Barrow A S, Smedley C J, Zheng Q, et al. Chem. Soc. Rev., 2019, 48:4731
[15]
Howard C Hang, Chong Yu, Darryl L Kato, et al. Proc. Natl. Acad. Sci. USA., 2003, 25:14846-14851
[16]
Ellen M Sletten, Carolyn R Bertozzi. Angew. Chem. Int. Ed., 2009, 48:6974-6998
[17]
John C Jewett, Carolyn R Bertozzi. Chem. Soc. Rev., 2010, 39:1272-1279
[18]
Ellen M Sletten, Carolyn R Bertozzi. Acc. Chem. Res., 2011, 49:666-676
[19]
Qian Wang, Timothy R Chan, Robert Hilgraf, et al. J. Am. Chem. Soc., 2003, 125:3192-3193
[20]
Nicholas J Agard, Jennifer A Prescher, Carolyn R Bertozzi. J. Am. Chem. Soc., 2004, 126:15046-15047
[21]
Reyna K V Lim, Qing Lin. Acc. Chem. Res., 2011, 49:828-839
[22]
Peyton Shieh, Carolyn R Bertozzi. Org. Biomol. Chem., 2014, 12:9307
[23]
Hui-Wen Shih, David N Kamber, Jennifer A Prescher. Curr. Opin. Chem. Bio., 2014, 21:103-111
[24]
Oliveira B L, Guo Z, Bernardes G J L. Chem. Soc. Rev., 2017, 46:4895
[25]
Dominik K Kolmel, Eric T Kool. Chem. Rev., 2017, 117:10358-10376
[26]
Christin Bednarek, Ilona Wehl, Nicole Jung, et al. Chem. Rev., 2020, 120:4301-4354